Özbekistan seyahatimin ilk durağı Hive mistik havası ile beni büyüledi desem yeridir. ayrıca İran’ın Yezd şehrine de oldukça benzettim. İkisi de çöl ortasında bir vaha gibi yükselmiş. Gelelim Hive gezi rehberi yazısında neler var? İpek Yolu’nun Mistik şehir Hive’de gezilecek yerler nelerdir, nerede kalınır, en iyi restoranlar hakkında kapsamlı bilgi içermektedir.
Harezm Bölgesi’de yer olan dünyanın en bozulmamış İpek Yolu şehirlerinden biri olan Hive sanki kumdan bir kale gibi ve devase kale duvarları arasında kil rengi evleri ile tam bir masal şehri. Orta Asya’nın ilk Unesco Mirası Şehri olmasıda hiç şaşırtıcı gelmeyecektir.
Yavaş yavaş Hive gezi rehberine giriş yapalım ve efsanevi İpek Yolu şehirini daha yakından tanıyalım.
iÇERİK
Hive (Khiva) Tarihi
Efsaneye göre uzun zaman önce İncil’de adı geçen Nuh’un oğlu Sam çölü geçerken bir kuyu kazılmasını emrediyor ve Hive şehri böyle kuruluyor. Bugün, efsanede konu olan orijinal kuyuyu Eski Kent bölgesinde 18. yüzyıldan kalma bir evin avlusunda görmek mümkün.
Hive kısa sürede çölü geçen kervanlar ve tüccarlar için popüler bir dinlenme merkezi haline gelmiş. 10. ve 14. yüzyıllar arasında, İpek Yolu üzerinde önemli bir ticaret merkezi olmuş ve şehir genişlemeye başlamış.
Hive daha sonra, 16. yüzyılın başlarında, ( Buhara ve Semerkant üzerinde de büyük etkisi olan ) Şeybaniler’in bir kolu tarafından kurulan Hive Hanlığının başkenti olmuş. Bu süre zarfında şehir, birkaç yüzyıl süren hareketli bir köle pazarı haline gelmiş.
1740 yılında İranlı Nadir Şah bölgeyi işgal etmiş ve Hiva’yı Pers İmparatorluğu’nun bir parçası haline getirmiş. 1924’te Sovyetler, 1991’de SSCB’nin dağılmasına kadar bölgedeki hakimiyetleri devam etmiş.
Hive Ulaşım – Hive’ya Nasıl Gidilir?
Taşkent’ten
Uçakla Ulaşım: Hive’ya en yakın havalimanı, şehir merkezine yaklaşık 30 dakikalık mesafedeki Urgenç Havalimanı. Özbekistan Havayolları’nın iç hat seferileri ile 1.5 saatlik bir uçuş sonrası havalimanından inip oradan da araçla Hive’ya geçmek mümkün.
Gece Treni İle Ulaşım: Taşkent’ten Hive’ya her gün bir gece treni kalkıyor. Taşkent’ten 21.00’de hareket eden tren ertesi gün 11.00 civarlarında Hive’ya varmış oluyor. Bileti doğrudan istasyondan satın alınabiliyor ancak online da almak isterseniz direk sitesinden satın alabilirsiniz.
Buhara’dan
Trenle Ulaşım: Buhara’dan Hive’ye pazartesi, perşembe ve cumartesi günleri çalışan bir hızlı tren bulunuyor. Diğer günler ise normal trenle seyahat etmek mümkün. Yolculuk yaklaşık 7-8 saat sürüyor ve bilet fiyatı yaklaşık 12 USD civarında.
Semerkant’tan
Gece Treni İle Ulaşım: Semerkant’tan Hive’ya giden gece treni Pazartesi, Çarşamba, Perşembe ve Cumartesi günleri hareket ediyor. Seyahat süreci yaklaşık 10 saattir.
Hive Ne Zaman Gidilir?
Hive çölün ortasında vaha gibi bir şehir ehh böyle oluncada sıcak kaçınılmaz oluyor. Mart ayı sonunda gitmiş olmama rağmen sıcalık 26-27 derece civarındaydı. Diğer aylardaki durumu siz düşünün ghsslnfbd. Karasal iklimin hakim olduğu şehir için en iyi zaman Mart, Nisan, Eylül ve Ekim ayları diyebilirim. Hatta Mart’ta sezon başlamadığı için kalabalıktan da bir nebze olsun uzak kalmış olursunuz.
Hive Gezilecek Yerler
Hive Gezilecek Yerler Haritası
Hive’da görülmesi gereken ilgili çekici yerlerin çoğu yüksek duvarların içerisinde kalan tarihi bölge olan İçhan Kala içinde bulunuyor.
Hive’nın Eski Şehrine Giriş: Içhan Kala
Hive Içhan Kala (şehir içi) ve Dışhan Kala (dış şehir) olarak 19. yy da ikiye ayrılmış. İçhan Kala, tarih boyunca birkaç kez yıkılan ve yeniden inşa edilen 10 metre (32 ft) yüksekliğindeki kale duvarlarının içinde bulunuyor.
Içhan Kala, din adamları ve zengin tüccarlarla birlikte hanların (hükümdarlar) ikamet ettiği yerdi. Dishan Kala’da zanaatkarlar ve halkın diğer kesimi yaşıyormuş.
Içhan Kala aslında tam bir açık hava müzesi. 50’den fazla tarihi eserle dolu, tipik bir Orta Çağ kasabası. Içhan Kala’da ayrıca 350’den fazla ev var ve yaklaşık 2.600 kişi hala burada yaşıyor.
Içhan Kala Çalışma Saatleri: Içhan Kala 7/24 açık. Bölgede istediğiniz kadar erken veya geç dolaşabilirsiniz. Bununla birlikte, Içhan Kala içindeki tüm tarih yerler (müzeler, camiler, minareler vb.) yalnızca 08:00 ile 18:00 saatleri arasında açıktır. Yaz ve kış dönemleri saatlerde değişkenlik olduğunu hatırlatmak isterim.
Içhan Kala Giriş Bileti
Içhan Kala’yı ziyaret etmek için bir bilete ihtiyacınız olacaktır. İçeriye giriş için bir bilete ihtiyacınız yok ancak müze, cami vb. yerler için bulunan iki tip biletten birini alabilirsiniz.
VIP: 200.000 SOM (340 TL) – gözetleme kulesi, minare ve şehir surları dahil olmak üzere Itchan Kala’daki tüm tarihi cazibe merkezlerini içerir.
Standart: 140.000 SOM (235 TL) – gözetleme kulesi, minare ve şehir surları hariç her şeyi içerir.
Tüm biletler iki gün geçerli ve Içhan Kala batı kapısında satılmaktadır. Bir müzeye veya ören yerine her girdiğinizde görevliler tarafından kontrol edilmektedir.
Içhan Kala’yı Yerel Rehberle Gezme
Daha önceden organize edebilmekle birlikte bilet gişesinde rehberler sizinle iletişim kurup şehri gezdirmek için teklifte bulunacaktır. Şehri tek başınıza mutlaka ki gezebilirsiniz ama yerel bir rehber eşliğinde gezmeninde artıları oldukça çok. Genelde bir çok rehber 50 USD civarında bir rakam istiyorlar benim şansıma Türkçe rehberlik yapan Yıldız hanım denk ve onunla 200.000 Som yani 17 USD gibi bir rakama anlaştık. Hem her yeri gezdirdi hemde restoran vs. önerilerini de ondan aldım. Rehber arayışınız olursa kendisi ile iletişime geçmenizi tavsiye öneririm.
Hive Gezilecek Yerler
Kalta Minor (Kısa Minare)
Hive Binbir Gece Masallar’ından fırlamış bir şehir gibi ve bu masalda ilk karşısına çıkacak olan Kalta Minor yani Kısa Minare olacak. Bileti aldığınız yerden içeriye girdiğinizde direk mavi renkli çinileri ve heybeti ile karşılıyor. 1851-1855 yılları arasında Hive Hanlığı döneminde, Muhammed Emin Han’ın yönetimi altında inşa edilmiş. Kendine özgü bu tasarımına sahip olmasının nedeni ise, minareyi yaptıran Muhammed Emin Han inşa yapımı sırasında 1855’te vefat ediyor ve onun anısına inşa yapımı bırakılıyor.
Muhammed Emin Han Medresesi
Kalta Minor’un hemen yanında yer alan Muhammed Emin Han Medresesi, Bir zamanlar Orta Asya’nın en büyük medresesi olarak hizmet veriyormuş. Medresede 260 öğrenci ve 150 hücre bulunmaktaymış. Günümüzde ise medrese Orient Star Hive Otel olarak hizmet veriyor. Her ne kadar otel olarak hizmet verse de ziyaretçilerin avlu ve odalardan birini görmelerine izin veriyorlar.
Kunha Ark
Kunha Ark, Hive hükümdarının ikametgahı olarak kullanıyormuş. Hükümdarın haremini, kişisel ahırlarını ve özel camisini bulundurduğu yer burası. Yerleşkede bir kışla ve bir hapishane de bulunuyor. Burası resmen şehir içinde şehir gibi. Çevresi yüksek duvarlarla örülü. Hanedanlığın hayatına yakından tanık olmak için kesinlikle Hive gezilecek yerler listesinde olmalı.
Içhan Kala için almış olduğunuz bilet ile içeride bulunan gözetleme kulesine ücretsiz çıkabilirsiniz. Kesinlikle tavsiyem gün batımına doğru çıkmanız. Harika bir Hive manzarası sizi bekliyor olacak. Makinaları hazırlamayı unutmayın 🙂
Juma Camii
Görüp görebileceğiniz en farklı camilerden biri olan Juma Cami, 18. yüzyıl sonrasına doğru inşa edilmiş. Cami ahşap işçiliğinin en güzel örneklerini göreceğiniz birbirinden farklı 218 sütun ile ayakta duruyor. Bu sütunların en eskisi 10. yüzyıla ait olduğu biliniyor. Dışarıdan hiç bir cazibesi olması da içerisi ve atmosferi ile bambaşka bir cami. Aktif olarak hizmet vermeyen Juma Camii müze olarak kullanılıyor.
İslam Hoca Medresesi ve Minaresi
Güzel minaresiyle İslam Hoca Medresesi Hive’nin simgesi durumunda. Özbekistan‘da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilen de ilk yer. Bu mimari kompleksinin özelliği, medrese kasıtlı olarak ortalamadan daha küçük olacak şekilde tasarlanırken, minarenin Özbekistan’daki en yüksek minare olması amaçlanmış. Hive manzarasına yukarıdan bakmak isterseniz minareye de çıkabilirsiniz.
Pehlivan Mahmud Türbesi
Türbe, Hive’in koruyucu olarak kabul edilen 14. yüzyılda yaşamış şair, yazar ve güreşçi Pehlivan Mahmud’a ait. Içhan Kala gezisi için almış olduğumuz bilet bu türbe de geçerli değil. Türbe için ekstra ödeme yapılması gerekiyor. Ayrıca ülke genelinde bütün türbeler ücretli.
Tosh Hovli Sarayı
Hanın Hive’deki yazlık ikametgahı olan Tosh Hovli yani Taş Ev, 1830 lı yıllarda Hive’yı yöneten Allah Kulu Han tarafından yaptırılmış. Hem bu sarayın hem de içinde bulunan diğer eserlerin tasarımı tamamiyle kendisine aitmiş. Içhan Kala’da bulunan 5 saraydan en korunmuş olarak günümüze gelmiş olan sarayın 150 den fazla odası ve 9 avlusu bulunuyor.
Bonus: İsfandiyar Sarayı/Nurullaboy Sarayı
Nurullaboy Sarayı olarak da adlandırılan İsfandiyar Sarayı, eski şehir merkezinin dışında, Içhan Kala’nın Batı Kapısı girişine 10 dakikalık yürüme mesafesinde bulunuyor. Saray, 1906 yılında Muhammed Rahim Han’ın St. Petersburg ziyaretinden esinlenerek yaptırılmış. Doğu ve Batı mimarisinin tarzını bir arada görebileceğiniz bi yer. Içhan Kala için almış olduğumuz bilet burada geçeri değil. Giriş ücreti 60000 som.
Hive’de Nerede Kalınır?
Hive’de kalınacak en iyi bölge, Içhan Kala’nın (Eski Şehir) içi bölgesi. Görülmesi gereken bütün yerler buraya oldukça yakın. Benim tercihimde bu bölgeden yana oldu. Hive’nin kendine has dekorasyonu ve mimarisini deneyimlemek için Rasulboy Guest House‘da konakladım. burada Rasulboy zengin demekmiş 🙂
Hive’de daha fazla konaklama alternatifi için tıklayın.
Hive’de Ne Yenir?
Hive gezi rehberi deyince tabiki ne yenir sorusunda hemen akıllara geliyor değil mi 🙂 Özbek mutfağı oldukça zengin ve bizim damak tadımıza uygun lezzetlerle dolu. Hive bu konuda kendine has olan spesiyalleri ile Özbek şehirleri içinde ayrı bir yeri bulunuyor. Özellikle Shivit Oshi ve Tuhum Barak buraya ait lezzetler olup, diğer Özbek şehirlerinde bulamayacağınızı unutmayın!
- Shivit oshi – patates, havuç, biber, domates ve kızarmış et ile tepesinde dereotu aşılanmış erişte. Ayrıca ekşi krema ile servis ediliyor.
- Tuhum barak – içinde yumurta ve süt bulunan bir mantı yemeği.
Hive’da Nerede Yemek Yenir?
Cafe Zarafshon: Pilav, mantı ve shivit oshi gibi yerel lezzetleri burada bulabilirsiniz. Burada yeşil çay ve Özbek baklavası yedim. Şunu söyleyebilirim ki Özbekistan’ta yediğim en lezzetli baklavaydı. Restoran da güzelce dekore edilmiştir. Çay ve baklava için 25000 som ödedim.
Moon Restoran: Bu restoranı bana rehberlik yapan Yıldız’ın tavsiyesi üzerine keşfettim. Içhan Kala’nın dışında bulunan restoran bilet gişesine yaklaşık 5-6 dakika yürüme mesafesinde bulunuyor. Içhan Kala’daki mekanlara göre daha uygun fiyatlı olduğunu da söylemeden geçmemeyim. Burada Shivit Oshi ve Özbek yemeği olan Gumma yedim. Yediklerine ilave çay ile birlikte 57200 som hesap ödedim.
Minor Hotels Restoran: Bir otelin restoranı olan Minor, şahane manzarası ile harika bir terasa sahip. Burada Tuhum Barak yedim. Diğer yediğim yerlere fiyatı fazla. Manzaraya para ödedim sayıyorum 🙂 su ve yemek için 50000 som ödedim. Aklıma gelmişken, su büfe benzeri yerlerde 3000 som’a satılıyor.
Özbekistan seyahat planı yapmadan önce Özbekistan Gezi Rehberi yazıma göz atmayı ihmal etmeyin.
Özbekistan ile ilgili daha fazla fotoğraf ve video için bei sosyal medya hesaplarımdan takip edebilirsiniz:
İnstagram: elifinatlasi
Youtube: Elif’in Atlası
