Kapadokya’ya son gidişimin ardından geçen 10 yıldan sonra bu sefer kış mevsiminde havanın soğuk olmasını göze alarak tekrar rotamızı Kapadokya’ya çevirdik. Dünyanın bir kaç bölgesinde buradaki gibi oluşumları görmek mümkün ama hiçbir yerde Kapadokya’daki gibi sık ve geniş bir alana yayılmış durumda değil. Bu yazımda Kapadokya gezilecek yerler nelerdir? sorusunu cevaplayacağım.
iÇERİK
Kapadokya’nın Önemi
Nevşehir, Kırşehir, Niğde, Aksaray ve Kayseri’yi içine alan ve genel olarak Kapadokya denilen bölge, bundan yaklaşık 60 milyon yıl önce, Erciyes Dağı, Güllü Dağı ve Hasan Dağı’nın yarattığı volkanik arazinin küllü ve yumuşak tabakasının, milyonlarca yıl boyunca rüzgar ve yağmur suları ile aşınması ile şekillenmiş, oldukça karakteristik bir bölge. Her ne kadar bu bölgenin temelini doğal koşullar oluştursa da burada insan eliyle oyulmuş peri bacaları içinde yaşanan hayatlar, Kapadokya’nın asıl büyülü yanını oluşturuyor.
Bu bölgedeki insan yaşamını izleri ise Paleolitik döneme kadar uzanıyor. Bir zamanlar Hititler’in yaşadığı bölge, daha sonra Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri haline geliyor. Bölgedeki yeraltı şehirleri, peri bacaları ve mağaralar, Hristiyanlığın yasak olduğu Roma İmparatorluğu döneminde, bölgedeki Hristiyanların gizlilik içinde güvende yaşamalarına olanak sağlıyor. Bölgede kayalara oyulmuş ve yeraltındaki şehirlere kurulmuş birçok kilise bulunuyor.
Kapadokya’da Öncelikli Olarak Neler Görülmeli
Bu yazımda Kapadokya gezilecek yerler konusunu anlattım ancak görmeniz gereken yerler dışında seyahatinizi daha keyifli hale getirebilecek atlı safari, atv safari ve gün doğumuna karşı balon turları gibi aktiviteleri de değerlendirmelisiniz.
Kapadokya’ya gelmeden önce işinize yarayabilecek bilgileri Kapadokya Gezi Rehberi yazımda bulabilirsiniz.
Kapadokya Gezilecek Yerler
1- Avanos’ta Gezilecek Yerler
Avanos, Nevşehir’in ilçelerinden biri. Avanos ismi; Asurlular döneminde Venassa – Nenassa, Hititliler döneminde Zu-Vinessa, Selçuklular döneminde Enez – Evenez – Uvenez, Bizans döneminde Vanote daha sonraki yüzyıllarda ise Selçuklu Türkleri ile birlikte Selçuk ordusu komutanlarından Evranos Bey’in ismini alıyor. Osmanlı Dönemi’nde de Avanos olarak değişime uğruyor. Haritada Kapadokya’da gezilecek yerler arasında en uzak yer gibi göründüğüne bakmayın, Göreme’den sadece 10-12 dakika uzaklıkta.
Zelve Açık Hava Müzesi
Farklı inanışlara sahip iki toplumun aynı yer ve aynı zamanda yaptığı kilise ve camileri, birbirlerine ve dinlerine olan anlayış ve hoşgörüyü görmek isterseniz Zelve Açık Hava Müzesi’ni mutlaka . Zelve harabeleri diğer bölgelerden farklı olarak daha yoğun peri bacalarına ve oluşma sahip. Burada doğa yürüyüşü yapabilirsiniz. Ayrıca Zelve ve Paşabağı aynı bilet ile gezilebiliyor aklınızda olsun. Müzekart da geçiyor.
Devrent Vadisi
Diğer ismi Hayal Vadisi olan Devrent Vadisi, Kapadokya tanıtımında kullanılan deveye benzeyen peri bacasının olduğu yer. 10 yıl önce etrafında herhangi bir koruma yokken geçen süreçte ziyaretçiler tarafından tahrip edilmesini önlemek için etrafını çitlerle çevirmişler. Bu vadiyi özel yapan peri bacalarının birçok hayvan veya farklı objelere benzetilmesi. Gerisi hayal gücünüze kalmış.
Devrent Vadisi’nin Avanos’a uzaklığı ortalama 10-15 dakika uzaktıkta ve toplu taşıma ile ulaşım yok. Kendi aracınız yada taksi ile ulaşım sağlayabilirsiniz.
Güray Müze – Yeraltı Seramik Müzesi
Dünyanın ilk ve tek yeraltı seramik müzesi olan Güray Müze‘ye giderek, ülkemizde yetişmiş dünyaca ünlü seramik sanatçılarının eserlerini, bölgeden çıkarılan küçük buluntuları, Roma, Bizans, Selçuklu, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait seramik ve çömlek eserleri görebilirsiniz. Dileyenler atölyede kendi çömleklerini yapıp isterse de alabilirler.
2- Çavuşin’de Gezilecek Yerler
Çavuşin Eski Camii
Çavuşin, Avanos ve Göreme yolu arasında, Göreme’ye iki kilometre mesafedeki yerleşim yeri. Eski Cami, Kapadokya’nın en eski yerleşim yerlerinden birisi Çavuşin’de, Selçuklu Dönemi tarzında bir minaresi olan işlek köy camisi. 1958’deki bir heyelan sonrası köy boşaltıldığında kullanıma kapatılınca atıl kalmış ama 2011’de restorasyon geçirerek tekrardan kullanıma açılmış.
Rahipler Vadisi – Paşabağı Örenyeri
Paşabağı olarak da bilinen bu vadide Bizans döneminde tecrit edilmiş bir hayatı tercih eden kişiler yaşamış. Peri bacalarından birinin içinde Aziz Simeon adına yapılmış bir şapel ve birçok kaya yapıları bulunuyor. Bir rivayete göre 5.yy’da Halep yakınlarında münzevi bir hayat sürdüren Simeon, mucizeler yarattığı düşünceleri ile çıkınca halkın aşırı ilgisinden kaçarak bir sütun üzerinde yaşamaya başlar. Sadece kendisine getirilen yiyecek ve içeceği almak için aşağıya inermiş. Anlayacağınız bu vadinin şapelleri ve kiliseleri tam gezilmelik ve fotoğraflık. Zelve ve Paşabağı aynı bilet ile gezebiliyorsuz. Müzekart geçerli.
Güllüdere Vadisi
Güllüdere Vadisi doğa yürüyüşü yapmak için en ideal yerlerden biri. Kayalara oyulmuş çilehane, şaraphane ve kiliselerle dolu bir yer. Bu vadide trekking de yaklaşık 4 kilometre 1 saat kadar sürüyor. Bölge olarak Çavuşin Köyü ve Göreme arasında kalıyor. Bölge rotası Çavuşin’den giriş yaptığınızda Güllüdere 2-1, Kızılçukur ve Meskendir Vadisi olmak üzere dört ana bölüme ayrılmış. Eğer Göreme’den giriş yaparsanız da aynı rotayı tersten yapmış oluyorsunuz.
Kızılçukur Vadisi
Gün batımının en güzel olduğu nokta net Kızılçukur Vadisi. Bu vadideki kiliseler de bölgenin en eski kiliselerinden. Vadi yürüyüşlerinizi yalnız yapmak istemezseniz rehber eşliğinde de yapabiliryorsunuz. Bu vadiye atv, jeep, motosiklet ya da at ile giriş yapamıyorsunuz sadece seyir terasının olduğu alana gidebiliyorsunuz. Vadinin içerisine girmek için yürümeniz ya da bisiklet kullanmanız gerekiyor. Mutlaka burayı Kapadokya gezilecek yerler listenize ekleyin.
Vaftizci Yahya Kilisesi
Bölgede kilise olduğu belli olan tek yapı. Kaya içine oyulmuş girişin arkasında Vaftizci Yahya’ya adanmış olan üç nefli bir bazilika bulunuyor. Bazilikanın freskleri çok kötü durumda ön cephesi de erozyon nedeniyle yıkılmış. Bizans Dönemi’nde Aziz Hieron’a ait kutsal emanetler burada saklanmış. Kiliselerde olan resimlerin, boyamaların zarar görmemesi için flaşlı fotoğraf çekimi yapılamıyor.
3- Göreme’de Gezilecek Yerler
Göreme aslında Nevşehir merkez ilçesine bağlı belde. Yani Ürgüp ve Avanos gibi bir ilçe değil ancak konaklama için en ideal yerlerden biri. Bölge M.S 4.yy dan 13.yy a kadar manastır hayatının yaşandığı bir yer. Kapadokya bölgesindeki en yoğun kaya otellerin ve restoranların bu bölgede toplandığını göreceksiniz. Çünkü Göreme konum olarak o meşhur balonlarının sabahın ilk ışıklarında yükseldiği vadilere bakıyor. Güzel coğrafyası ve Kadapokya’da gezilecek yerler ortasındaki merkezi konumu sebebiyle konaklama için sıkça tercih ediliyor.
Aşk Vadisi
Panoramik olarak en keyifli ve izlenilesi olan vadi kesinlikle Aşk Vadisi. Buraya aşk vadisi denilmesinin sebebi ise bu vadide evlilik tekliflerinin yapılmasıymış. Burada bir de Aşıklar Tepesi adında bir seyir bölümü de var. Araçla vadinin içine girmek çok zor olduğundan kısa yoldan en güzel manzaraları yakalamak için oraya çıkabilirsiniz. Genellikle çevrede yapılan safarilerle bu vadiyi de görme imkanınız oluyor ama kendiniz gelmek isterseniz şöyle tarif edelim: Bir kere konum olarak Aşk Vadisi Göreme – Uçhisar yolu üzerinde bulunuyor yani Göreme’den Uçhisar yönüne gittiğinizi düşünürsek Bağıltepe sapağından, Özler Art Center önünden sapıyorsunuz. Daha sonra karşınıza çıkan yol ayrımından sağa sapıp Bağlıdere yönünde ilerliyorsunuz. Yol kötüleşince aracınızı park edip yürümeye başlayın. Vadinin toplam parkuru yaklaşık bir 4,5 – 5 kilometre kadar. Ortalama 1 saatinizi alır.
Göreme Açık Hava Müzesi
Manastır eğitiminin başladığı ilk yer olan Göreme Açık Hava Müzesi, kiliseler, mezarlıklar, şapel, yemekhaneler, şarap mahzeni ve manastırdan oluşan bir manastır kompleksi. Tüm alanı gezmek için iki saat ayırmanız gerekir ancak bu dönemde bazı bölümler kapalı olduğu için 1 saatte kolayca bitirebilirsiniz.
Burada ziyarete açık olan yerler: Kızlar ve Erkekler Manastırı, Aziz Basil Şapeli, Elmalı Kilise, Azize Barbara Şapeli, Azize Katerina Şapeli, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise. Bu yerlere ek olarak çökme tehlikesi olduğundan ziyarete kapalı aslında 18 kilise ve 11 yemekhane daha var.
Göreme Açık Hava Müzesi Giriş Ücreti ve Saatleri
Haftanın her günü yaz-kış 08.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Müze kart da geçerli. Müze içinde bulunan Karanlık Kiliseyi gezebilmeniz için ekstra ücret ödemeniz gerekiyor, müze kart burada geçerli olmuyor bunun sebebi ise ikonaların zarar görmesini önlemek için ekstra ücret koyarak ziyaretçi sayılarını asgariye indirmek. Kilisesinin giriş ücreti 30 TL. (2022)
4- Uçhisar’da Gezilecek Yerler
Uçhisar Kalesi
Bölgenin her yerinden görülebilen en yüksek peribacası olan Uçhisar Kalesi’ne çıkarak seyrine doyum olmaz manzaraları izleyin. Kaleden bütün göreme vadisini ve peri bacalarını görebilirsiniz. Eğer gün batımı saatlerinde balon uçuşları olursa kaleden balonları seyredebilir ya da günü burada batırabilirsiniz. Kapadokya’da enfes gün batımı izlenecek noktalar biri kesinlikle. Kaleye girişte müze kart geçerli değil.
Güvercinlik Vadisi
Bu vadi ismini, zamanında burada yaşayan insanların kayalara oyarak açtığı güvercin yuvalarından alıyor. Güvercinlik Vadisi’nde trekking, vadi bisikleti, vadi koşusu ve yoga gibi etkinlikler çok popüler. Vadilerde yapılan safarilerle diğer vadilerin içine giriyorsunuz ama buranın içine giremiyorsunuz. Sadece vadiye tepeden bakabiliyorsunuz. Vadinin içine girmenin tek yolu yürümek.
5- Ürgüp Gezilecek Yerler
Temenni Tepesi
Ürgüp’ün en yüksek tepesi olan Temenni Tepesi, şehrin her yerinden görülebilecek bir konuma sahip aynı zamanda bu tepeden Erciyes dağı görülebiliyor. Temenni Tepesi’nde iki tane kümbet var. Tepeye girişte sağda kalan kümbet bir türbe. Zaten insanların bu türbeye dilek dilemek için bez bağlamaları nedeniyle adı da “temenni” olarak kalmış. Tepede 3. Alâeddin Keykubat’a ait olduğu söylenen bir mezar da bulunuyor.
Gomeada Vadisi
Güvercinlik veya Kızılçukur Vadileri kadar ünlü olmasa da yaklaşık 6 kilometrelik alana yayılan Gomeda Vadisi ve devamındaki Üzengi Vadisi, dıştan bakıldığında bir kaleyi veya birkaç katlı apartmanı andıran güvercinlikleri ile ünlü vadiler. Roma İmparatorluğu döneminde, bu vadi yaklaşık 600 evli, 2 kiliseli, 2 nekropollü ve 1 yeraltı şehirli bir yerleşim yeriymiş. Buraya gelmek için, Ürgüp’e bağlı Mustafapaşa’daki Cumhuriyet Meydanı’ndan giriş yapabilirsiniz. Mustafapaşa’da buraya gelmişken gezebilirsiniz.
Üç Güzeller
Kapadokya’nın simgesi haline gelmiş bu üç peri bacasına kısaca üç güzeller deniyor. O klasik şapkalı peribacası formunun en güzel göründüğü yer burası. Bu üç güzellerin bir de efsanesi var: Zamanında Kapadokya Kral’ının bir kızı varmış ve bu kız bölgedeki bir çobana aşık olmuş. Kral kızının çobanla evlenmesine karşı çıkmış ama prenses yine de çobanla evlenmiş. Çobanla prensesin bir çocuğu olmuş ama Kral torunu olmasına rağmen kızını affetmemiş ve peşlerinden tüm aileyi katletmesi için asker göndermiş. Tam öldürülecekleri sırada prenses Allah’a onları bu durumdan kurtarması için yalvarmış. İşte o anda üçü de taşa dönüşmüş. Bu taşlardan en öndekinin çoban, ortadakinin çocukları ve en arkadakinin de prenses olduğuna inanılmış.
Ortahisar Kalesi
Ortahisar Kalesi, tüm Kapadokya bölgesinin en büyük peri bacası. Bu peri bacasının, insan eliyle şekillendirilmesi ilk olarak Etiler zamanında korunma amaçlı başlamış. Zamanında yaşanan savaşlarda güçlü bir kale görevi görmeye başlamasıyla daha sonrasında Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden de sığınak görevi görmüş. Bugün buraya çıktığınızda Ürgüp, Avanos ve Göreme’yi kuşbakışı görebiliyorsunuz. Müzekart geçmiyor. Kaleye çıkmak istemezseniz kaleyi fotoğraflayabileceğiniz ve çay, kahve içebileceğiniz yer var.
Kapadokya Yeraltı Şehirleri
Kapadokya’da yeraltı şehirlerinin oldukça önemli bir yeri var. Öneminden kısaca bahsetmek gerekirse: sürekli akın ve yağmalarla karşı karşıya kalan Kapadokyalılar çareyi köylerinin altına sığınabilecekleri ikinci bir köy kazmakta bulmuşlar. Kapadokyalılar diyorum çünkü Hititlerden (MÖ1650-1200 ) tutunda Bizanslılara kadar buraya gelen tüm medeniyetler bu düzeni sürdürmüşler ve geliştirmişler. Her evin içinden yerin altına iniş varmış. Daha sonra da bu yeraltı köylerleri birbirine tünellerle bağlanarak yeraltı şehirlerine dönüştürülmüş.
36 tanesi gün yüzüne çıkarılmış olsa da aslında yerin altında 150-200 yeraltı şehri olduğu tahmin ediliyor. Bu şehirlerin en enteresan yönlerinden bir tanesi de çok iyi şehir planlamasına sahip olmaları. İçinde gezip görebileceğiniz havalandırma, sulama, ısınma, kanalizasyon sistemleri, akıl hastanesinden kiliselere çeşitli kamu kurumları var.
Tabiki yeraltı şehirleri Kapadokya gezilecek yerler listenizde olmalı. Yukarıda da bahsettiğim gibi oldukça fazla yeraltı şehri var ama ben sizlere en önemlilerinden bahsetmek istiyorum:
Derinkuyu Yeraltı Şehri
Yerin altında sekiz kattan oluşan Derinkuyu Yeraltı Şehri, aralarında en popüler ve büyük olanı. Zamanında aynı anda 50.000 kişinin yaşayabildiği yeraltı şehrindeki yerleşik yaşamın, Asurlar’a dayandığı düşünülüyor. Kaymaklı’dan farklı olarak burada misyonerler okulu, günah çıkartma yeri ve vaftiz havuzu bulunuyor. Derinkuyu ismini, içindeki kuyulardan alıyor. Bu kuyular, yerin 60 metre aşağısına inerek, doğal bir havalandırma görevi görüyor. Derinkuyu’nun altında 400-500 adet yer altı şehri daha varmış ve bunlara ait 600 adet iniş çıkış kapısı var. Bu kapılar şu an halen oturulmakta olan evlerin içerisinde olduğundan yeraltı şehrinin bazı kısımları halk tarafından depo olarak kullanılıyor. Derinkuyu Yeraltı Şehri, Nevşehir merkeze 30 kilometre mesafedeki Derinkuyu ilçesinde bulunuyor. Bu tarafa gelmeyi düşünüyorsanız Ihlara Vadisi’nide gezi planınıza dahil edebilirsiniz. Müze kart ile ücretsiz gezebilirsiniz. Ziyaret saatleri haftanın her günü 08:00 – 17:00 arası.
Özkonak Yeraltı Şehri
Avanos’a 14 kilometre mesafede bulunan Özkonak Yeraltı Şehri’nin 4 katı bulunuyor. İçinde Hititler’e ait kartal heykelinin bulunması nedeniyle, temelinin Hititler tarafından atıldığı düşünülmekte. Kaymaklı ve Derinkuyu yer altı şehirlerinden farkı, farklı katlar arasında haberleşmeyi sağlayan uzun deliklerin olması. Bir diğer farkı ise sürgü taşından sonra tünel üzerinde deliklerin bulunması. Bunun amacı ise düşmana kızgın yağ dökebilmek. Ayrıca Kapadokya’daki bütün yeraltı şehirlerinin taş kapıları dışarıda yapılarak içeriye sokulmuş halde ama buradaki taş kapılar içeride. Müze kart geçerli.
Kaymaklı Yeraltı Şehri
Nevşehir’e 20 kilometre mesafedeki Kaymaklı Kasabası’nda bulunan Kaymaklı Yer Altı Şehri, Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin yarısı kadar büyüklükte, 5.000 kişi kapasiteli ama yine de en önemli yeraltı şehirlerinden. Tarihinin Frigler’e dayandığı tahmin ediliyor. Sekiz katlı bir yapıya sahip olan yer altı şehrinin ilk katı erken döneme ait. Sekiz katı olsa da sadece dört katı ziyarete açık. Müze kart geçerli.
→ Sosyal medya hesaplarımdan takip edebilirsiniz:
İnstagram: elifinatlasi
Youtube: Elif’in Atlası
