Semerkant Gezilecek Yerler – Semerkant Gezi Rehberi

Özbekistan‘ın ikinci en büyük şehri olan Semerkant, İpek Yolu’un da en en önemli şehirlerinden biri olmasıyla ünlü. Benim Özbekistan’daki 3. durağım olan şehir mimari dokusu ve farklı atmosferi ile dünyanın bir çok yerinden insanları kendine çekiyor. Şairler tarihçilere göre ‘Doğu Müslüman Dünyasının İncisi’ olarak tanımlanan Semerkant gezi rehberi ile Semerkant gezilecek yerler nereler, ulaşım, konaklama ve yeme içme üzerine bir çok detayı bulabileceğiniz bir içerik hazırlamaya çalıştım 🙂

Yazıya Geçmeden Önce Dilerseniz Semerkant ile ilgili Youtube videomu izleyebilirsiniz 🙂

Semerkant’ın Kısa Tarihi

Semerkant’ın tarihi, M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu dönemde şehir, Pers İmparatorluğu’nun bir parçası haline gelmiştir. Daha sonra İskender’in Pers İmparatorluğu’nu yıkmasıyla Semerkant, Büyük İskender İmparatorluğu’nun bir parçası haline gelmiş.

Ancak Semerkant’ın en parlak dönemi, Timur İmparatorluğu’nun başkenti olarak 14. yüzyılda yaşanmıştır. Timur, Orta Asya’da büyük bir imparatorluk kurmuş ve Semerkant’ı imparatorluğunun merkezi yapmıştır. Semerkant, Timur İmparatorluğu’nun sanat, mimari ve bilim alanlarında önemli bir merkezi haline gelmiştir. Timur’un torunu olan Uluğ Bey, Semerkant’ta önemli bir gözlem evi ve medrese kurmuş ve matematik, astronomi ve diğer bilimlerin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Ancak Timur İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra Semerkant, çeşitli dönemlerde farklı egemenlikler altına girmiştir. Bölge, Özbek hanlıkları, Safeviler, Babür İmparatorluğu ve son olarak Rus İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir. 20. yüzyılda Semerkant, Sovyetler Birliği’nin bir parçası olmuş ve Özbekistan’ın bağımsızlığını kazanmasıyla da ülkenin bir şehri olmuştur.

Semerkant’ın tarihi boyunca pek çok farklı kültürün etkisi altında kalmış olması, şehirdeki mimari ve kültürel zenginliği de yansıtmaktadır. Semerkant’ta bulunan Registan Meydanı, Şah-ı Zinde Türbesi, Gur-i Emir Türbesi ve Bibi Hanım Camii gibi yapılar, şehrin tarihi ve kültürel önemini vurgulamaktadır.

Semerkant Ulaşım – Semerkant’a Nasıl Gidilir?

Semerkant, demiryolu ile diğer Özbek şehirlerine direk seferler bulunuyor. Bu nedenle trenle seyahat etmek en iyi yol. Özbekistan’da hızlı Afrosiyob treni ve daha yavaş Sharq treni olmak üzere iki tür tren bulunuyor.

Taşkent’ten

Afrosiyob hızlı treni yolculuk yaklaşık 2 saat sürüyor. Bileti online alabileceğiniz gibi, tren istasyonlarında biletlerinizi alabilirsiniz. Yaklaşık tren bileti 10 USD’dir. Daha yavaş olan Sharq treni ile yaklaşık 3,5 saat sürer ve maliyeti biraz daha düşük.

Buhara’dan

Afrosiyob hızlı treni ile 1,5 saat Semerkant’a ulaşabilirsiniz. Bilet fiyatları 8 USD civarında. Daha yavaş olan Sharq treni ise yaklaşık 2,5 saatte ulaşabilirsiniz.

Hive’den

Hive’den kalkan gece tren 12 saatlik bir yolculuk onunda Semerkant’a ulaşabilirsiniz. Hive’den direk Semerkant’a gelmek yerine Buhara’ya bir kaç gün ayrılıp, sonrasında Semerkant’ta gelmek daha iyi fikir olacaktır. Özbekistan Demir Yolları’ına siteden tren biletinizi online olarak alabilirsiniz. Site için tıklayın.

Semerkant’a Ne Zaman Gidilir?

Özbekistan genel olarak karasal iklimin hakim olduğu bir ülke. Tabi şehirlerinde de durum aynı. Kışları sert, yaz ayları ise kavurucu sıcak. Semerkant’ta da durum böyle. Benim gittiğim Mart ayı sonunda gündüzleri hava sıcaklıkları 25-26 derecelerdeyken, akşamları üzerine ince bir mont yada hırka almanızı gerektirecek bir hava bekliyor sizi. Mart ayı sonu, Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim ayları Semerkant’ı gezmek için en uygun zamanlar diyebilirim. Hatta Nevruz dönemine denk gelirsenizde kutlamalarıda izleme şansınız olur.

Semerkant Gezilecek Yerler Haritası

Haritayı zoom yaparak detaylı görüntüleyebilirsin

Gezilecek Yerler

Semerkant Gezilecek Yerler

1- Registan Meydanı’nı Yarım Günde Keşfedin

Semerkant deyince akıllara ilk gelen, büyüleyici atmosferi ile şehrin simgesi Registan Meydanı. Timur İmparatorluğu döneminde halk meydanı kullanılan yer, açık infazların ve halka duyuru yapılmak amaçlıyla kullanıyormuş. Bugün 3 medrese ile çevrilen olan meydan da: Uluğ Bey Medresesi (Timur İmparatorluğu döneminde 1417-1420 yılları arasında inşa edilmiştir), Şer-Dor Medresesi (Şeybaniler tarafından 1619-1636 yılları arasında inşa edilmiştir) ve Tilla-Kari Medresesi ( Şeybaniler tarafından 1646-1660 yılları arasında inşa edilmiştir) bulunuyor.

Her medresede derslik, öğrenci ve öğretmenlerin yatakhaneleri bulunuyor. Hepsinin içine girebilir, mistik havalı avlularını gezebilirsiniz.

• ⏰ Registan Çalışma Saatleri: her gün 08.00 – 19.00
• 🎫 Registan Giriş Ücreti: 50.000 Özbek Somu (100 TL)
• 🚶🏻‍♀️Nasıl Gidilir: Bir çok otel Registan Meydanı’na yürüme mesafesinde bulunuyor. Aynı zamanda diğer turistlik yerin çoğunuda yürüme mesafesinde.

– Tilla-Kari Medresesi

Medresenin ibadet salonunda ve cephelerinde bulunan altın yaldızlı kaplamalar nedeniyle Tilla Kari yani ‘altın ile süslenmiş’ adı verilmiş.

Registan Meydanı’nda bulunan Tilla Kari Medresesi’nin yapımına, Semerkant Hükümdarı Yalangtush Bakhadur’un emriyle ve 1646 senesinde başlanmıştır. Ancak 1655 yılında vefat eden Yalangtush, 1660 yılında inşası tamamlanan medresenin son halini görememiş. Meydanı girdiğinizde tam karşınızda olacak olan yapı 2001 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi’ne dahil olmuş.

– Uluğ Bey Medresesi

Semerkant’ta ayakta kalan en eski yapı olma özelliği olan Uluğ Bey Medresesi, Emir Timur’un torunu olan Uluğ Bey’in yaptırdığı bir çok medreseden biri. Timur Han zamanında önemli bir eğitim merkezi olmuş ve bir çok ünlü alimi yetiştirmiş. Medrese 1417 yılında inşasına başlanan medresenin hemen yanına bir de rasathane inşa ettirilmiş. Bulunduğu dönemde çok rağbet gören medrese matematik ve astronomi gibi alanlarda eğitim verilmiş ve bir çok önemli matematik denklemi bulunmuş.

17. yüzyıla kadar eğitim verilen medrese önemli bir bilim merkezi haline gelmiş ancak Uluğ Bey’in vefattin sonra bütün alimler medreseyi terk etmişler ve medrese faliyetlerini durdurmuş.

– Şir-Dor Medresesi

Dilimizde ‘Aslanlı Medrese’ olarak alınan Şirdor Medresesi, Registan Meydanı’ndaki Uluğ Bey Medresesi’nin karşında bulunmaktadır. Uluğ Bey Medresesi’nin den yaklaşık 200 yıl sonra yaptırılan medrese, Semerkant hükümdarı Yalangtush Bakhadur tarafından verilmiştir. Medresenin yapımı, 1619 yılında başlatılmış ve 1636 yılında tamamlanmıştır. Uluğ Bey Medresesi ile birebir aynı yapılan medrese, iç avlu, öğrenciler için yatakhane ve derslikler bulunmaktadır.

2- Gur-i Emir

Semerkant gezilecek yerler listenizde mutlaka olması gereken karmaşık ve büyüleyici kano işçiliğiyle kendisine hayran bıraktıran Gur-i Emir. Çoğumuz bilmiyor olabilir belki burası Hindistan’daki Tac Mahal’a ilham verdiğidir.

Gur-i Emir, Timur İmparatorluğu’nun kurucusu Emir Timur ve torunu Uluğ Bey’in son ikamettagıdır. Emir Timur 1405’te Kazakistan gezisini sırasında beklenmedik bir şekilde zatüreye yakalanıp vefat edilince kış koşulları nedeniyle Shakhrisabz yatırdığı türbeye gömülemediğinden buraya defnedilmiş.

Bu türbenin büyüleyici dış cephesini fotoğraflamayı bitirdikten sonra, Emir Timur’un oğulları Shah Rukh ve Miran Shah ile torunları Uluğ Bey ve Muhammed Sultan’ın mezarlarını görmek için içeriyi ziyaret edebilirsiniz.

3- Bibi Hanım Camii

İslam Dünyasının en büyük camilerden biri olan Bibi Hanım Camii, Semerkant gezilecek yerler listesinizin ilk sıralarında yer edinmesi gereken bir yer. 1404 yılında inşa edilen yapı aynı anda 10000 kişiyi ağırlayabiliyordu. Daha caminin içerisine girmeden kubbelerine hayran kaldığımı söyleyebilirim. Eski zamanlarda caminin kubbeleri, cennetin kubbeleri olarak anılırmış ve Samanyolu ile bağdaştırılmış.

Emir Timur Hindistan’da kazandığı zaferinin anıtı olarak gözde eşi Bibi Hatun adına yaptırmış. Caminin inşasında İranlı ve Hindistanlı mimarlarda birlikte çalışmışlar ve inşatta kullanılacak malzemeler 95 adet fil ile taşınmış. Cami geçen yıllar boyunca depremden etkilenmiş ve yer yer yıkılmaya başlamış. Sovyet döneminde yeniden restore edilerek ziyarete açılmış.

Bir çok yerde olduğu gibi bu camininde bir hikayesi var. Hikayesi ise şöyle: 14. yüzyılda Emir Timur’un eşi, Hindistan’dan dönüşünde kendisine hediye olarak bu caminin yapılmasını emretmiş. Ancak mimar ona aşık olmuş ve camii inşaatı çok yavaş ilerlemiş. Daha çabuk bitirmek için Bibi Hanım’dan yanağına bir öpücük kondurmasını istemiş.

İlk başta biraz tereddüt etmiş olsada öpücüğü kondurmuş. Seferden dönen Timur, bu durumu öğrenmiş ve mimarın öldürülmesini ve bir türbenin altına gömülmesini emretti.

• ⏰ Registan Çalışma Saatleri: her gün 08.00 – 20.00
• 🎫 Registan Giriş Ücreti: 30.000 Özbek Somu (50 TL)
• 🚶🏻‍♀️Nasıl Gidilir: Registan Meydanı’ndan 15 dakika yürüme mesafesinde

4- Shah-i Zinda

Semerkant gezilecek yerler listesindeki en muhteşem yerlerden biri Shah-i Zinda. Burası 9-14 ve 19. yüzyıllara ait ritüel binalarının ve türbelerinin bulunduğu bir nekropol. ‘Şhah-i-Zinda’, Hz. Muhammed’in kuzeni Kusam ibn-Abbas’ın bu nekropolde gömüldüğüne dair bir efsaneye atıfta bulunan ‘Yaşayan Kralın Mezarı’ anlamına geliyor. Kusam ibn-Abbas’ın 7. yüzyılda bu bölgeye İslam’ı getirdiği ve hem Timur’un hem de Uluğ Bey’in ailelerinin mezarının etrafına gömdüğü söylenir.

Tarihi 1000 yıl önceye dayanan Shah-i-Zinda, 11. ve 19. yüzyıllar arasında, bölgeye sürekli olarak çeşitli türbelerin ve tapınakların eklenerek muhteşem bir türbeler caddesi oluşturmuş. Çinilerine ayran kalmamak ve fotoğraflamamak mümkün değil.

• ⏰ Shah-i Zinda Çalışma Saatleri: her gün 07.00 – 19.00
• 🎫 Shah-i Zinda Giriş Ücreti: 30.000 Özbek Somu (50 TL)
• 🚶🏻‍♀️Nasıl Gidilir: Registan Meydanı’ndan 30 dakika yürüme mesafesinde

5- Uluğ Bey Rasathanesi

1428 yılında yapılan rasathane, gök bilimi araştırmaları yapılması amaçlı kurulmuş. Timur İmparatorluğu döneminde Uluğ Bey tarafından kurulan rasathane bilim merkezi haline gelmiştir.

Uluğ Bey, matematikçi kimliğinin yanı sıra, ilk yıldız haritasını yapan kişidir. Ayrıca; bir yılın kaç gün olduğunu 15 saniyelik hata payıyla bulan, dünyanın güneş etrafında döndüğünü ve gezegenlerin varlığını tespit eden kişidir. Bu yüzden bu rasathaneyi kurmuş ve çalışmalarını burada sürdürmüştür.

Dönemlerinin önemli astronomları olan Ali Kuşçu, Bursalı Kadızade Rumi ve Gıyaseddin Cemşid de burada çalışmalar yapmışlardır.

• ⏰ Uluğ Bey Rasathanesi Çalışma Saatleri: her gün 09.00 – 19.00
• 🎫 Shah-i Zinda Giriş Ücreti: 30.000 Özbek Somu (50 TL)
• 🚶🏻‍♀️Nasıl Gidilir: Registan Meydanı’ndan araçla 15 dakika uzaklıkta,

6- Afrasiyab Müzesi

Afrasiyab, Semerkant’ın en eski kısmı ve dünyadaki en büyük arkeolojik alanlardan biridir. Afrasiyab, MÖ 500’den MS 1220’ye kadar, İpek Yolu ticaretinde ustalaşmış bir İran uygarlığı olan Soğdluların egemenliği alıntaymış. Soğdlular çok dilli ve zerdüşlüğü benimsemiş bir toplummuş.

Bu uygarlığa ait takı, kılıç ve freksleri Afrasiyab Müzesi’nde görebilirsiniz. Ayrıca müzede Türklerinde resmedildiği freksi mutlaka görmenizi tavsiye ederim.

7- Siyab Pazarı

Semerkant’ta yapılacak en iyi kültürel şeylerden biri, şehrin en büyük pazarı olan Siyob Çarşısı’nı gezmek. Rengarenk tezgahların arasında dolaşmak ve Semerkant’ta hayata daha yakından tanık olmak için harika bir yer.

Bu pazarda taze ekmek, meyve ve sebze bulunuyor. Ayrıca buradan evinize hediyelik eşya olarak götürmek için baharat ve Özbek çayları satın alabilirsiniz.

8- Ebu Mansura Maturidi’in Türbesi

Mâtürîdî ya da tam adıyla Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî, İslam dininin iki itikadi mezhebinden birisi olan Mâtürîdîlik mezhebinin kurucusu ve Hanefîlik mezhebine bağlı olanların itikad imamı sayılan İslâm alimidir. Semerkantlı olan Ebu Mansura’nın son ikamet yeri olan türbe Registan Meydanı’na 20 dakika yürüme mesafesindedir.

9- Hazreti Hızır Camii

Uzak görmüş görmez hiç bu kadar şirin bir yer görmemiştim dediğim yapı meğersem Hz. Hızır Cami’ymiş. Semerkant’ta Bibi Hanım Camii’ni, türbesini ve Registan’ı panoramik gören Aftasiyab tepesinin üzerinde olan cami, buranın en eski camisi.
Hz.Hızır Camii XIII. yüzyılın başında, Moğol istilasında Cengiz Han’ın askerleri tarafından yıkılmış. 1854 yılında Buhara Emiri Muzaffarkhon’un emriyle Samarkant esnafları tarafından eski temelleri üzerine tekrar inşa edilmiş. Caminin terası ve giriş kapıları 1899 yılında inşa edilmiştir. 3 Eylül 2016’da, Özbekistan 1.Cumhurbaşkanı İslam Karimov, Hz.Hızır Camii’nin avlusuna gömüldü.

Semerkant’ta Nerede Kalınır?

Semerkant’ta kalınacak en iyi bölge kesinlikle Registan’a (şehir merkezi) yürüme mesafesinde bulunan hotel yada hosteller. Şehrin en ilgi çekici yerlerinin çoğu meydana yürüyerek sadece 10-15 dakika uzaklıkta bulunuyor.

Semerkant otellerini incelemek için tıklayın.

Semerkant’ Ne Nerede Yenir?

Semerkant’a gelmişken Özbekistan’a özgü yemekleri yemeden dönmek olmaz değil mi 🙂 Yemeniz gereken bazı Özbek yemekleri:

Pilav – kayısı, havuç ve yumuşak koyun eti parçalarıyla hazırlanıyor
Naan ekmeği – fırında pişmiş yumuşak ve kabarık bir nevi gözleme
Shurpa – doyurucu bir kuzu ve sebze çorbası
Lagman – erişte ile servis edilen patates, et ve havuçtan oluşan bir çorba
Mantı – et veya balkabağı ile doldurulmuş buğulanmış köfte
Shashlik – ızgarada pişirilen şiş et
Samsa – Özbek baharatlarıyla yapılan, bir nevi börek
Restaurant Önerileri:

Oasis Garden: Yöresel lezzetleri bulabileceğiniz ortalama üstü fiyatları bulabileceğiniz bi yer.
Bibikhanum Teahouse: Ben bu teahouse olayını çok sevdim. Bu iyi dekore edilmiş restoran, rahat ve geleneksel tapchan (dış mekan kanepesi) oturma düzenini deneyimlemek için mükemmel bir yerdir.
Old City: Vejeteryanlar ve veganlar için şehirdeki en iyi restoran. Aralarından seçim yapabileceğiniz tonlarca lezzetli vegan seçeneği var.

Özbekistan ile ilgili daha fazla fotoğraf ve video için bei sosyal medya hesaplarımdan takip edebilirsiniz:

İnstagram: elifinatlasi

Youtube: Elif’in Atlası